Bhaca people

Mayelana Wikipedia

Template:Expert needed

}} Template:I-EngvarB

Bhaca
amaBhaca
Izifunda ezinabantu abaningi
Eastern Cape, Kwazulu Natal ( South Africa)
Izilimi
isiBhaca
Inkolo
Christianity, [[Inkolo Yesintu Yase-Afrika] ]]
Ahlobene bezinhlanga
Xhosa, Swati, Zulu other Nguni people

Template:Infobox Bantu name

Bhaca people or amaBhaca are eMbo ethnic group in South Africa.

isithupha | Uhlu lozalo lukaWushe noZelemu abahlangana bakha AmaBhaca

== Isendlalelo

= AmaBhaca phambilini ayaziwa ngokuthi amaZelemus noma AbakwaZelemu phakathi kweminyaka yo-1700 kuya kowe-1830 lapho babebizwa ngokusemthethweni AmaBhaca. Bayinzalo yenkosi uZelemu eyayihlala oPhongolo yabe isibusa abantu bayo ababeyingxenye yabantu abaMbo. Inkosi u-Zelemu wabelana ngedlozi elilodwa neNkosi u-Wushe egama linguLufulwenja. UZelemu noWushe bahlukana ngezindlela ekuqaleni kweminyaka yama-1700 kanti inzalo yabo bobabili babizwa ngama-AmaWushe no-AbakwaZelemu. Kwakungowe-1730 lapho abazukulu babo (uKhalimeshe noMjoli) behlangana futhi bakha isizwe esisodwa esagcina sifudukele eningizimu ngaphansi kobuholi bukaMadzikane ka Khalimeshe.

Ncapayi[hlela | Hlela umthombo]

Inkosi Ncapayi yayinamakhosikazi amaningi. Unkosikazi wokuqala uMakhohlisa (indodakazi yesizwe sakwaDzinibe) wazala iNkosi uDiko noSogoni. Unkosikazi wakhe wesibili, u-Indlu yekunene, wamzalela uMakaula, kwathi unkosikazi wakhe wesithathu u-Iqadi lendlu enkulu, wakhiqiza uDabula noMpongoma.

UNcapayi kuthiwa wayengesabi i-freebooter, futhi usomaqhinga owabonisa ukuhlakanipha okukhulu kunoyise uMadzikane. Template:Sfn

Ngokusho kukaMfu Soga, ngonyaka owabulawa ngawo uMadzikane, uNcapayi wangena Thembuland ezoziphindiselela ngalokhu kufa. Abantu Thembus ngaphansi kweNkosi Ngubengcuka benza ukuma okungenampumelelo futhi abakwaBhaca bakhukhula inqwaba yezinkomo. Template:Sfn

Ngaphambi kokuba uMadzikane ashone futhi ngenxa ubudlelwano bakhe neNkosi uFaku, weluleka indodana yakhe ukuthi ibe yiNkosi ekhokhayo okwesikhashana eMampondweni. UNcapayi wasithatha iseluleko futhi uFaku wamukela abakwaBhaca, okwenzeka ngesikhathi esifanayo nokufika kukaNqetho, iNduna yamaQwabes owayesuke eNatal ebalekela ibutho leNkosi uTshaka ngoba wayengeke akhonze ngaphansi [[kweNkosi uDingane] ]. Ngenkathi engena eMampondweni futhi ezama ukuthola umhlaba ngodlame, uFaku wayenesifiso sokumxosha ngosizo lukaNcapayi. AmaBhaca abaqhuba babuyele eNatal futhi uDingane wakhipha umyalelo wokuthi kubulawe uNqetho. Template:Sfn

Ukuhlulwa kukaThembus ngamaBhaca, uFaku ukwenza isivumelwano noNcapayi ngenkathi amaMpondo efuna ukuhlasela amaNazi. UThembus. Bangene eThembuland amahlandla amathathu futhi isikhathi ngasinye baphumelela. Template:Sfn

USoga wagomela ukuthi inkomishi amandla ahlanganisa uFaku noNcapayi ndawonye nokuthi babuqede ubudlelwano babo emuva kwesikhathi. Ngo-1845 uNcapayi wahlasela iNyanda, ingxenye yesandla sokudla yamaMpondo ngaphansi kukaNdamase, indodana kaFaku. Wagasela uNyanda ngempumelelo. INkosi uFaku yaqoqa ibutho yahlasela amaBhaca, yawahlasela nxazonke. Washayela amaBhaca phambi kwakhe emmangweni kuNowalala. UNcapayi walimala futhi waphoqeleka ukuba aphume emmangweni, wehla onqenqemeni. Ubesesimeni sokungenakuzisiza njengoba izingalo zombili ziphukile futhi enenxeba elibi assegai. Walala lapho izinsuku, ebuza labo ababeze bezombuka ukuthi baqede usizi lwakhe. Ngemuva kokuthi iNkosi uFaku ikhiphe umyalelo, wabulawa.

== Ukungqubuzana kwamaBhunu namaNgisi ==ngonyaka we-

Cishe1837 iBhunu lafika eNatal nemihlambi yezinkomo. Phakathi kuka-1837/39/40, amabhunu alwa nabakwaBhaca abahlanganyela namaBushman ukuhlasela imihlambi.

Cishe ngoFebhuwari 1838 amabhunu azinza enyakatho yeNatal futhi aqala ukudala iRiphabhliki yaseNatalia. Ngemuva kokunqoba kwabo uDingane, badlulela ngasenyakatho eMfolozi naseSt Lucia Bay. [1] Amabhunu enza amalungiselelo namanye amakhosi ngakho-ke awazange awathathe njengezitha. Isibonelo, babebheka inkosi uFaku njengenkosi enobungani futhi babala uNcapayi njengombutho wezempi onamandla futhi njengosongo.

Lapho amabhunu ebuya, ahlasela amaBhaca Template:Sfn futhi ahlasela amahhashi angama-700 nama-50. Template:Sfn Lokhu kuthiwa kwaletha inhlansi yokungenelela kwamaNgisi umhlaba wakwaBhaca (owawusuyingxenye yeNatal). Indawo eseduze Maclear ibizwa ngokuthi umhlaba weNcapayi (umhlaba waseKapayi - ngoba bebengakwazi ukuphimisa igama elithi “Nca”).

Bheka futhi[hlela | Hlela umthombo]

Izinkomba[hlela | Hlela umthombo]

lwamaKhosi akwaBhaca

  1. Blue Book on Native Affairs, 1885

Imithombo[hlela | Hlela umthombo]

  • [https: //archive.org/stream/tiyosogapageofso00chalrich/tiyosogapageofso00chalrich_djvu.txt Ikhasi le-South African Mission Work] Check |url= value (help). Unknown parameter |okokugcina= ignored (help); Unknown parameter |unyaka= ignored (help); |first1= missing |last1= in Authors list (help)

Izixhumanisi zangaphandle[hlela | Hlela umthombo]

  • [http: // www .bhaca.co.za Bhaca | AmaBhaca]

Template:Ethnic groups in South Africa

Isigaba: Abantu abakhuluma isiXhosa