Isijengamazwi somtapowolwazi

Mayelana Wikipedia
isijengamazwi samakhadi e- Yale University 's Sterling Memorial Library
Omunye umbono wesijengamazwi samakhadi koMtapowolwazi waseNyuvesi iYale
isijengamazwi samakhadi emtapowolwazi waseManchester
Library of Congress Main Reading Room
Finding aids are utilized to assist information professionals and help researchers find materials within an archive[1]
The Card Catalog at the Library of Congress
Ujengamazwi lwamakhadi emtapowolwazi womgwamanqa waseMelika

Isijengamazwi somtapowolwazi siyincwadi yokubhalisa zonke izinto zomchazamibhalo ezitholakala kumtapolwazi noma iqembu lemitapolwazi, efana noxhoxho lwemitapolwazi esezindaweni ezihlukene. Isijengamazwi semitapolwazi siyiqembu sibizwa isijengamazwi sobumbano. Isibhalo somchazamibhalo kungaba yinoma yini enokwaziswa (njengencwadi, amahele wesiCikizi, imifanekiso, nezithako zamabalazwe njll) nethathwa njengesibhalo somtapolwazi, noma isibhalo semitapolwazi eyiqembu, noma isijengamazwi esikhongciwe (sekhasilwebu) uma nje lubalulekile esijengamazwini nakubasebenzisi bomtapolwazi.

Impokophelo[hlela | Hlela umthombo]

Umdwebo osencwadini ethi Manual of library classification and shelf arrangement, 1898

Ngonyaka we-1841, u-Antonio Genesio Maria Panizzi[2] kanye no-Charles Ammi Cutter ngowe-1876[3] baqala umsebenzi owahlahla indlela ekuchasiseni imithetho yokujengamazwi yokuqala eyacabaywa ngokuqondene nezinongo zesumbono. U-Cutter yena waziveza ngokusobala izimpokophelo zohlelo lomchazamibhalo encwadini yakhe ethi Rules for a Printed Dictionary Catalog.[4] Ngokuka-Cutter, lezo zimookophelo yilezi

1. ukwenza umuntu athole incwadi enalezi zici ezilandelayo ezaziwayo (impokophelo yokuhlonza):

  • umlobi
  • isihlokosiqu
  • isihlokondaba
  • usuku lokushicilelwa

2. ukuveza okukhona emtapowolwazi (impokophelo yokuthungatha)

  • ngokomlobi oveziwe
  • ngokwesihlokondaba esiveziwe
  • ngokohlobo lwencwadi eveziwe

3. Ukulekelela ekukhetheni incwadi (impokophelo ecubungulayo)

  • ngokohlelo lwayo (ngokomchazamibhalo)
  • ngokwesidwambu sayo (ngokwesihloko)

Lezi zimpokophelo zisengawashelwa ngokwezincasiselo zanamuhla[5] formulated throughout the 20th century.

Ezinye izingqalabutho zalomkhakha kwakunguShiyali Ramamrita Ranganathan noSeymour Lubetzky.[6]

Izimpokophelo zika-Cutter zabuyekezwa nguLubertzky kanye neNgqungquthela yeMithetho yokuJengamazwi (CCP) eyayise Paris ngowe- 1960/1961, nokwaphumela eMthethweni yaseParis yokuJengamazwi (PP).

Isigabavu sakamuva sokuchazisa izinsebenzo zesijengamazwi somtapowolwazi senziwa ngowe-1998 ngeziMfuneko ezisebenzayo zeziQoshwa zomchazamibhalo (FRBR), ezichazisa imisebenzi emine yomsebenzisi: ukuthola, ukuhlonza, ukukhetha, nokuzuza.[7]

Imithombo[hlela | Hlela umthombo]

  1. Highsmith, Carol M. (2009), Main Reading Room of the Library of Congress in the Thomas Jefferson Building, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:LOC_Main_Reading_Room_Highsmith.jpg#file, retrieved 2019-04-20 
  2. Panizzi, Antonio "Anthony" Genesio Maria (1841). "Rules for the Compilation of the Catalogue". Catalogue of Printed Books in the British Museum. 1. London, UK. pp. V–IX.
  3. Cutter, Charles (1876). Rules for a dictionary catalog. United States Government Printing Office.
  4. Cutter, Charles Ammi (1876). Public Libraries in the United States of America then History, Condition, and Management.
  5. "What Should Catalogs Do? / Eversberg". 2016-03-05. Archived from the original on 2016-03-05.
  6. Denton, William (2007). "FRBR and the History of Cataloging". In Taylor, Arlene G. Understanding FRBR. What it is and how it will affect our Retrieval Tools. Westport: Libraries Unlimited. pp. 35–57 [35–49].
  7. Hider, Philip (2017-02-17). "A Critique of the FRBR User Tasks and Their Modifications". Cataloging & Classification Quarterly 55 (2): 55–74. doi:10.1080/01639374.2016.1254698. ISSN 0163-9374. https://doi.org/10.1080/01639374.2016.1254698.